Türkiye'yi dünya sıralamasının en üstüne yerleştiren madenci ölümleri, iş güvenliği ve madenlerle ilgili düzenlemeleri zorunlu kılmıştı. Şimdi bu düzenlemeler nedeniyle maden işletmecilerinin artan maliyetlerinin bir kısmını devlet üstlenecek. Bu düzenlemeyi içeren hükümetin yasa tasarısı TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda kabul edildi.
Aralık'ta 137, 2015'te 1730 kişi iş kazasında öldü!
Meclis Plan ve Bütçe Komisyonu, Askerlik Kanunu ile Bazı Kanun ve KHK'larda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı'nı kabul etti. Tasarıda yer alan düzenlemelerden bir kısmı da maden işletmecileriyle ilgili. Tasarıyla maden işletmecilerine devlet desteği getirilmesi de öngörülüyor.
Türkiye son iki yılda madenci ölümleriyle sarsıldı. Facianın boyutlarının sarsıcı boyutlara ulaştığı kazalar, 2014'te Soma'da 301 ve Ermenek'te ise 18 işçinin öldüğü kazalardı. 2014'te DİSK'in açıklamasına göre 361 işçi madenlerde öldü ve 84 işçi de ağır yaralandı. Bu tablo, Türkiye'yi dünyada maden işçisi ölümünde ilk sıralara oturttu. Ardından da madenlerdeki çalışma koşulları ve iş güvenliği gündeme geldi ve hükümetçe buna ilişkin düzenlemeler getirildi. Şimdi bu düzenlemeler nedeniyle ortaya çıkan maliyet artışının bir kısmını devletin üstlenmesi öngörülüyor.
Buna göre tasarıda, yer altı kömür sektöründe şahıslar adına üretim yapan işletmelerin maliyet artışlarının karşılanması yer alıyor. Linyit ve taş kömürü çıkaran özel hukuk tüzel kişilerinin ruhsat sahibi olarak işlettikleri yeraltı maden işletmelerinde, fazla çalışma ücreti, yıllık izinlerin arttırılması, çalışma süresinin 37,5 saate düşürülmesi, çalışanların ücretinin 2 asgari ücretten az olamayacağı nedenleriyle oluşan maliyet artışlarının karşılanmasına ilişkin destek verilebilecek. Bu destekler, bakanlık bütçesine konulan ödeneklerden karşılanacak.
Tasarı ayrıca linyit ve taşkömürü işletmelerinde çalışanların SGK primlerine ilişkin de düzenleme içeriyor.
Maliyet artışlarına ilişkin usul ve esaslar, bunların uygulanma süreleri bakanlığın teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirlenecek.
Tasarıda kamu payı yüzde 50'den az olan ve Borsa İstanbul'da işlem gören şirketler ile bunların iştirakleri ve bağlı ortaklıklarının denetimi, ilgili mevzuatı uyarınca düzenlenen ve Sayıştay'a gönderilecek bağımsız denetim raporları esas alınarak yapılacak. Sayıştay, kendisine sunulan bağımsız denetim raporlarını esas alarak hazırlayacağı raporu TBMM'nin bilgisine sunacak.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na eklenen geçici maddeyle, işverenlerin rekabet gücünün artırılması, kayıtlı istihdamın teşviki, asgari ücretle çalışanların yoğunlukta olduğu küçük ve orta ölçekli işletmelerin desteklenmesi amaçlanıyor. Prim ve hizmet belgelerinde, 2015'te kazancı 2 bin 550 liraya kadar bildirilen sigortalı için işverenin 100 TL'lik sigorta prim yükünü 2016'da Hazine karşılayacak. Çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili 2016'ya ilişkin aylık prim ve hizmet belgelerini yasal süresi içinde vermeyen, sigorta primlerini yasal süresince ödemeyen, çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmeyen, kuruma prim, idari para cezası ve gecikme cezası bulunan işveren bu destekten yararlanamayacak.
Hazine katkısından yararlanmak için muvazaalı işlem tesis ettiği anlaşılan, sigortalıların prime esas kazançlarını eksik bildirdiği tespit edilen işyerlerinden Hazinece karşılanan tutar, gecikme cezası ve zammıyla geri alınacak.
Asgari ücretin iki katından az olmadığı linyit ve taşkömürü çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar için 85 TL'lik günlük kazanç 2 kat olarak 2015'in aynı ayına ilişkin kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen prim ödeme gün sayısının yüzde 50'sini geçmemek üzere, 2016'da cari aya ilişkin verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde bildirilen sigortalılara ilişkin toplam prim ödeme gün sayısı dikkate alınacak.
