Su sondajı, su olmayan bölgelerde, kuyu açılarak yer altı kaynaklarından su bulma ve çıkarma faaliyetlerine verilen genel bir isimdir.
Daha önce kuyu açılması ile aynı amacı gerçekleştirmek amacıyla yapılan çalışmalar bütünüdür. Su kaynakları açısından çok büyük sıkıntılar yaşanmayan ülkemizde, özellikle tarımsal amaçlı su ihtiyaçları için su sondajı ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Eski zamanlarda açılan kuyular sayesinde giderilen su ihtiyacı, günümüzde su sondajı ile daha derinlerden, dalgıç pompa benzeri aletler ile suyun tahliye edilmesi ile sağlanmaktadır. Modern teknikler ile eskiden 20 ya da 30 metreye kadar inen su kuyuları, günümüzde 100 metre hatta daha fazla derinliklerde sondajlar yapılmak suretiyle gerçekleştirilmektedir. 1) Su Sondajı Nerede ve Nasıl yapılır? Sondaj faaliyeti tek bir şekilde değil, zemin şartlarına göre değişiklik gösteren bir yapıya sahiptir. Su sondajı sert ve yumuşak zeminler olmak üzere iki farklı uygulamaya sahiptir. Kayalık sert zeminlerde çamur sirkülasyon, yumuşak zeminlerde ise hava sirkülasyon prensiplerine göre sondaj yapılmaktadır. 2) Su Sondajı İçin İzin Almak Gerekmekte Midir? Yer altı su kaynaklarının sondaj çalışmalarında, Devlet Su İşleri’nin yetki sahasına girmektedir. Devlet Su İşleri’nin Bölge Müdürlükleri’nde bulunan, Kuyu Suları Birimi’nden başvuru yapılarak yapılmaktadır. Bu izinler için 10 metre ve daha az derinliklerde herhangi bir raporlama ve izine ihtiyaç olmamakla beraber, 10 metreden daha derinde bulunan suyun kullanılması için hidroloji raporunun hazırlanması zorunluluğu vardır. Bu tür bir durumda suyun kullanım amacına göre Devlet Su İşleri’nden su kiralaması yapılması zorunludur. 3) Su Sondajında Çevreye Zarar Verecek Bir Durum Söz Konusu Mudur? Su sondajının çevreye herhangi bir zararı bulunmamaktadır. 4) Sondaj Sonrasında Kesin Olarak Su Bulunur Mu? Su sondajı çalışmaları sonrasında sıklıkla suya ulaşılmaktadır. Sadece suyun bulunduğu derinlikler farklılık göstermektedir. Bu derinlikler de doğrudan su kuyusunun kalitesine etki etmektedir. 5) Kuyu Kalitesine Etki Eden Kavramlar? Sondaj sırasında yeryüzünün katmanları geçilirken yumuşak ve sert yüzeyler geçilmektedir. Ve tahliye borusu son olarak suyun ilk bulunduğu noktadan daha aşağıda sonlandırılmaktadır. Üst katmanlarda geçilen yumuşak yüzeyler, sondaj noktasını zamanla doldurarak sondaj pompası ve borusunun su tahliye yapmasını engelleyebilmektedir. Kuyu derinliği arttıkça farklı jeolojik oluşumlarla karşılaşılacağı için, bu farklı oluşumlar kaliteyi doğrudan etkilemektedir. 6) Sondaj Faaliyeti Öncesi Zemin Etüdü Yapılması Gerekmekte Midir? Mutlaka zemin etüdü yapılmalıdır. Özelikle Hidrojeolojik Etüt su çıkan bölgeler hakkında detaylı bilgiler sunduğu için, birçok açıdan su sondajı için önemli bir veriyi oluşturmaktadır. Bunun yanında Jeofizik Etüt çalışmaları da su bulunması konusunda önemli faydalar sağlamaktadır. 7) Su Sondajını Kim Yapar? Sondör belgesi sahibi, lisanslı personel tarafından gerçekleştirilir. Su sondajı özellikle tarımsal faaliyetlerde ya da şebeke hattının erişemediği bölgelerde su ihtiyacının giderilmesi noktasında, çok önemli faydalar sağlayan çalışmalardır.
